top of page

Między blokami a działkami 
2025

Między blokami a działkami

Film dwukanałowy, 00:32:00

Kadry z filmu

Między blokami a działkami opowiada o życiu toczącym się w Lesznie, pomiędzy dwoma charakterystycznymi dla polskiej codzienności przestrzeniami, surowymi blokami z wielkiej płyty i zielonymi Rodzinnymi Ogrodami Działkowymi. Projekt przedstawia ten unikatowy styl życia, w którym wiele osób dzieli swoją codzienność między rutyną w bloku a odpoczynek na działkach. Pokazuje, jak te dwa światy się przeplatają, zwracając uwagę na wszystko, co dzieje się pomiędzy nimi: chwile, więzi i przemijanie pokoleń, podkreślając wartość pamięci.

Projekt składa się z dwukanałowego filmu o długości 32 minut oraz towarzyszącej mu serii zdjęć z rodzinnego archiwum. Film stanowi główną część projektu i opowiada historię jednej rodziny, która jednocześnie reprezentuje wiele innych. Tworzą go materiały archiwalne zebrane przez 25 lat oraz nowe nagrania. Przedstawiają początki posiadania działki aż po ostatnią wizytę, już po jej sprzedaży. Film otwiera droga, przejazd z bloku na działkę i z działki do bloku. Na dwóch stronach ekranu widzimy te dwie przestrzenie zestawione obok siebie. Furtka do działki i drzwi do bloku zostają otwarte, a przestrzenie zaczynają się przenikać. Teraźniejszość miesza się z przeszłością, a młodsze i starsze wersje tych samych osób pojawiają się obok siebie. Kamera obserwuje, jak zmienia się przestrzeń wraz z ludźmi. Minęło 25 lat, pokolenia się zmieniły. Dziecko dorosło, rodzice osiągnęli wiek, w którym na pierwszych nagraniach byli dziadkowie, a sami dziadkowie postarzeli się i osłabli. Brama zostaje zamknięta, a działka sprzedana, ale wspomnienia pozostają i zawsze można do nich wrócić.

Instalacja fotograficzna na papierze blueback, zawieszona na karniszu okiennym

Muzeum Osiedli Mieszkaniowych , Lublin

Kurator i zdjęcia z wystawy, Krystian Kamiński 

Fotografie towarzyszące pracy ukazują te same postacie, które widzimy w filmie, zatrzymane w różnych momentach życia. Widzimy twarze dziadków, rodziców i dziecka, portrety pokoleń, które wspólnie tworzą historię działki i bloku. Fotografie przedstawiają zarówno życie rodzinne w tych miejscach, jak i przestrzenie pomiędzy nimi, które spajają oba światy: wejście do bloków, furtkę działki oraz ścieżki je łączące. W serii pojawiają się także fotografie natury, kwiatów i roślin, które przez lata rosły na działce. Ich cykl, od nasion przez rozkwit po przekwitanie, staje się metaforą ludzkiego życia: narodzin, dorastania, dojrzewania, przemijania i pozostawiania po sobie śladów, które trwają w ziemi i w pamięci. Szczególnym znakiem tej ciągłości są żółte kwiaty rosnące obok altanki, obecne na pierwszych zdjęciach działki i widoczne także w ostatnich kadrach filmu, już po jej sprzedaży. Ich trwanie, dłuższe niż czas użytkowania samej działki, staje się symbolem pamięci, która przeżywa miejsce i ludzi. Między blokami a działkami to opowieść o codzienności zapisanej w miejscach, o rodzinnej wspólnocie i cyklach życia. Blok i działka, na pozór oddzielne światy, tworzą jedną całość, w której dom rozciąga się pomiędzy obiema przestrzeniami, zapisany w drodze, codziennych doświadczeniach i pamięci. To historia o tym, że przestrzeń, w której żyjemy, składa się nie tylko z murów i ogrodów, ale z czasu, uczuć i ludzi, które nadają jej sens.

Projekt wpisuje się także w szerszy kontekst społeczny i historyczny. Bloki z wielkiej płyty zaczęto budować masowo w Polsce od końca lat pięćdziesiątych, a szczyt ich powstawania przypadł na lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte, gdy rząd podjął decyzję o szybkim budownictwie mieszkaniowym z powodu wzrostu liczby ludności. W tym samym czasie rozwijały się Rodzinne Ogrody Działkowe, tworząc miejsca wypoczynku i kontaktu z naturą dla mieszkańców bloków. W Polsce istnieje około pięciu tysięcy ogrodów działkowych, obejmujących około miliona działek, z których korzystają całe rodziny, głównie mieszkające w blokach.Prawo do działki obejmuje jedynie jej użytkowanie, a grunt pozostaje własnością samorządów lub spółdzielni. W miarę rozwoju urbanizacji ogrody stają się coraz bardziej atrakcyjne dla inwestorów, a ich likwidacja może oznaczać utratę miejsc, w których toczy się codzienne życie ludzi.

Pierwsze zdjęcia działki 

Fotografie naklejone w formie plakatów na ścianie targowiska

Muzeum Osiedli Mieszkaniowych , Lublin

Kurator i zdjęcia z wystawy, Krystian Kamiński 

Uczestnicy: Jan Płociniczak, Eugenia Płociniczak, Bernadeta Adamczak, Leszek Adamczak

Archiwalne materiały filmowe: Jan Płociniczak, Bernadeta Adamczak

Seria portretów,

Muzeum Osiedli Mieszkaniowych, Lublin

Kurator i zdjęcia z wystawy, Krystian Kamiński 

bottom of page